หนุ่ม ๆ รู้ไว้! ไม่มีมดลูกก็ฉีด “วัคซีนมะเร็งปากมดลูก” ได้

นี่อาจจะเป็นความรู้ใหม่ของใครหลาย ๆ คน โดยเฉพาะคุณผู้ชายทั้งหลายว่า “วัคซีนมะเร็งปากมดลูก” ไม่ได้ฉีดได้เฉพาะผู้หญิงเท่านั้น แต่ผู้ชายก็สามารถฉีดได้เช่นกัน ทำไมจึงเป็นเช่นนั้น Tonkit360 จะอธิบายให้ฟัง

จากซีรีส์เกาหลีเรื่อง Record of Youth มีฉากที่พระเอกและเพื่อนพระเอกไปฉีดวัคซีนมะเร็งปากมดลูกเพื่อสะสมแสตมป์ จึงกลายเป็นประเด็นที่น่าสนใจว่าทำไมผู้ชาย ซึ่งไม่มีมดลูกถึงได้ฉีดวัคซีนป้องกันมะเร็งปากมดลูกได้ ถึงขนาดติดเทรนด์ทวิตเตอร์ของเกาหลี

เชื้อ HPV ในเพศชาย
เชื้อ HPV หรือ Human Papillomavirus เป็นเชื้อไวรัสชนิดหนึ่งที่ก่อให้เกิดโรคติดเชื้อ HPV อาทิ มะเร็งปากมดลูก มะเร็งปากช่องคลอด มะเร็งช่องคลอด มะเร็งทวารหนัก มะเร็งช่องปากและลำคอ รวมถึงมะเร็งอวัยเพศชาย (มะเร็งองคชาต) ลักษณะการติดเชื้อชนิดนี้จะติดกันผ่านการสัมผัสเชื้อโดยตรง

แต่การติดเชื้อไวรัสชนิดนี้ หลัก ๆ คือ การมีเพศสัมพันธ์ไม่ว่าจะเป็นการมีเพศสัมพันธ์ทางช่องคลอด การมีเพศสัมพันธ์ด้วยปาก หรือการมีเพศสัมพันธ์ทางทวารหนัก ซึ่งหมายความว่าโรคติดเชื้อ HPV นี้ เป็นโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ (สายพันธุ์ที่ 16 และ 18 ก่อให้เกิดโรคมะเร็ง)

เชื้อ HPV มีอยู่กว่า 150 สายพันธุ์ แต่สายพันธุ์ที่ทำให้เกิดโรคในมนุษย์นั้นมีอยู่ประมาณ 30-40 สายพันธุ์ โดยแต่ละสายพันธุ์จะมีความเสี่ยงต่อโรคต่างกันไป ติดเชื้อในอวัยวะที่ต่างกัน ด้วยสายพันธุ์ของเชื้อที่มากขนาดนี้ ย่อมไม่ได้มีผลก่อให้เกิดโรคได้เฉพาะในเพศหญิงเท่านั้น เพราะอย่างนี้ แม้ว่าเพศชายจะไม่มีมดลูก แต่ก็ไม่ได้แปลว่าจะติดเชื้อนี้ไม่ได้ และก็ไม่จำเป็นต้องติดเชื้อที่มดลูกเท่านั้น

เชื้อไวรัส HPV ในเพศชายติดเชื้อผ่านการมีเพศสัมพันธ์เช่นเดียวกันกับการติดเชื้อในเพศหญิง ทั้งนี้เพศชายจะมีความเสี่ยงที่จะติดไวรัสชนิดนี้มากขึ้นไปอีกหากเป็นชายที่มีพฤติกรรมชายรักชาย จากข้อมูลจากศูนย์วิจัยโรคเอดส์ สภากาชาดไทย ในปี 2017 ยอดชายรักชายที่ตรวจพบว่าติดเชื้อไวรัส HIV (เอดส์) กว่า 2 แสนคน ตรวจพบเชื้อไวรัส HPV สายพันธุ์เดียวกันกับที่ก่อให้เกิดโรคมะเร็งปากมดลูกในเพศหญิงร่วมด้วยถึง 85 เปอร์เซ็นต์เลยทีเดียว

แต่สาเหตุที่ทำให้คนส่วนใหญ่เข้าใจว่าเชื้อมะเร็งปากมดลูกเป็นเฉพาะในผู้หญิง นั่นเป็นเพราะการเรียกไวรัสตัวนี้ว่าไวรัสมะเร็งปากมดลูก และเรียกวัคซีนที่ป้องกันโรคว่า วัคซีนป้องกันมะเร็งปากมดลูก จึงทำให้เกิดความเข้าใจผิดได้ แต่ถ้าหากเข้าใจว่าสาเหตุของโรคมะเร็งปากมดลูก 70 เปอร์เซ็นต์เกิดขึ้นได้จากการติดเชื้อ HPV ไม่ได้เกิดจากความผิดปกติของอวัยวะ

ผู้ชายที่ไม่ได้ฉีดวัคซีน HPV มีความเสี่ยงแค่ไหนกัน?
ดังที่อธิบายไปข้างต้น เพศชายที่เปลี่ยนคู่นอนบ่อย ๆ เพศชายที่มีพฤติกรรมรักร่วมเพศ ย่อมมีความเสี่ยงที่จะติดเชื้อชนิดนี้ได้หมด และเป็นสายพันธ์ุเดียวกันกับสายพันธุ์ที่ก่อให้เกิดโรคมะเร็งปากมดลูกในเพศหญิง เพศชายจึงมีโอกาสติดมาจากเพศหญิงได้ อย่างไรก็ดี เชื้อตัวนี้มักจะติดต่อจากเพศชายสู่เพศหญิงมากกว่า ดังนั้น ไม่ว่าจะเป็นผู้ชายหรือผู้หญิง ก็สามารถติดเชื้อ HPV ได้เหมือนกัน และเป็นโรคได้เหมือนกัน (แค่เป็นคนละโรค เพราะติดเชื้อต่างอวัยวะกัน)

สำหรับเพศชายแล้ว การติดเชื้อไวรัส HPV จะก่อให้เกิดโรคมะเร็งบางชนิด ซึ่งมาจากการมีเพศสัมพันธ์ทุกช่องทาง คือเพศสัมพันธ์ทางช่องคลอด เสี่ยงเป็นมะเร็งองคชาตหรือมะเร็งอวัยวะเพศชาย และเสี่ยงจะเป็นหูดหงอนไก่ เพศสัมพันธ์ทางทวารหนัก เสี่ยงเป็นมะเร็งทวารหนัก และเพศสัมพันธ์ทางปาก ก็เสี่ยงเป็นมะเร็งในช่องปากและลำคอ

การฉีดวัคซีนมะเร็งปากมดลูกในผู้ชาย ฉีดในลักษณะเดียวกันกับผู้หญิง คือ ฉีดให้ครบ 3 เข็ม และฉีดก่อนการได้รับเชื้อหรือก่อนการมีเพศสัมพันธ์ ทั้งนี้ควรได้รับวัคซีนในช่วงอายุ 9-26 ปี จะให้ประสิทธิภาพสูงที่สุด เพราะลดโอกาสติดเชื้อได้สูงเกือบ 100 เปอร์เซ็นต์ แต่เป็นในกรณีที่ยังไม่เคยได้รับเชื้อไวรัส HPV มาก่อน แต่ถ้าเคยได้รับเชื้อ HPV บางสายพันธุ์มาแล้ว วัคซีนจะป้องกันได้เฉพาะสายพันธุ์ที่มีการรับรอง

การสังเกตอาการ
โอกาสเสี่ยงที่จะเป็นโรคหูดหงอนไก่ (จากเชื้อสายพันธุ์ที่ 6 และ 11) ให้สังเกตอาการดังนี้

-คันหรือเจ็บ มีเลือดออกจากท่อปัสสาวะ
-นูนขึ้นหรือเรียบ
-เมื่อหูดโตขึ้นจะมีลักษณะคล้ายกับดอกกะหล่ำ

โอกาสเสี่ยงที่จะเป็นโรคมะเร็งองคชาต ให้สังเกตอาการดังนี้

-รู้สึกเจ็บมากหรือมีการอักเสบบริเวณปลายอวัยวะเพศ
-มีเลือดออก รู้สึกถึงความหนาบนผิวหนัง
-มีผื่นแดง มีตุ่มใต้หนังหุ้มปลายอวัยวะเพศ
-ผิวหนังหุ้มปลายอวัยวะเพศมีกลิ่นเหม็น
-ต่อมน้ำเหลืองบริเวณขาหนีบบวม

โอกาสเสี่ยงที่จะเป็นโรคมะเร็งในช่องปากและลำคอ ให้สังเกตอาการดังนี้

-คลำเจอก้อนบริเวณลำคอ
-มีอาการไอเรื้อรัง เจ็บคอ ปวดหู
-น้ำหนักลดโดยไม่ทราบสาเหตุ

เนื่องจากวัคซีนที่ถูกเรียกว่าวัคซีนมะเร็งปากมดลูกนี้ สามารถป้องกันการติดเชื้อไวรัส HPV ได้มากกว่า 1 สายพันธุ์ การฉีดวัคซีนมะเร็งปากมดลูกในผู้ชาย จึงสามารถป้องกันการเกิดมะเร็งองคชาต มะเร็งทวารหนัก หูดหงอนไก่ อีกทั้งยังป้องกันการแพร่เชื้อไปสู่คู่นอนของตนเองได้ด้วย ฉะนั้น จึงไม่ควรผลักภาระให้ผู้หญิงฉีดวัคซีนตัวนี้ฝ่ายเดียว ในเมื่อผู้ชายก็สามารถป้องกันการแพร่เชื้อจากตัวเองไปสู่ผู้อื่นได้ และยังป้องกันโรคให้ตัวเองด้วย

ข้อมูลจาก โรงพยาบาลรามาธิบดี, โรคพยาบาลเพชรเวช, โรงพยาบาลสมิติเวช